Հասարակագիտություն

Թրաֆիքինգ

Մասնակիցներ՝

• Միջին դպրոցի 8-րդ դասարանի սովորողներ

Նպատակը՝

• Ինչ է թրաֆիքինգ
• Թրաֆիքինգի իրականացման եղանակները
• Թրաֆիքինգի իրականացման նպատակները

Հասարակագիտություն

Կոռուպցիա

Նպատակը՝

Ինչ է կոռուպցիա
կոռուպցիան հանցագործություն է, որով պետական կառավարման գործառույթներով օժտված պաշտոնատար անձը պաշտոնական դիրքը, իրավունքներ ու հանրավորություններ օգտագործում է շահադիտական նպատակներով։

Որոնք են կոռուպցիայի առաջացման պատճառները։
Կոռուպցիայի պատճառը դրանք՝ իրավունքը չծռել, աչառություն չանել, նվերներ չառնել, որովհետև նվերները կուրացնում են աչքաբացներին և շուռ են տալիս արդարի գործը։

Կարելի է արդյոք նշել կոռուպցիայի գոյության համար մեղավորների ինչ-որ շրջանակ։
․․․

Ամփոփում (Պատմություն)

1) Տալ հասկացությունների բացատրությունը
Ափսոլուտիզմ — բացարձակ՝ միահեծանի իշխանություն։

Լիբեռալ — լիբերալիզմի կողմնակից

Ազգայականություն (նացոլազմ) — զգացական բնույթ ունենալ։

Ահաբեկչություն — ըեռորիստություն

Անձի անձեռն մխտիություն — մարդու մարմին

Աշխարհի արհեստանոց — Գլխավորապես վերանորոգման աշխատանքներ կատարող արդյունաբերական ձեռնարկություն։

Բանվոր — ՍՍՀՄ-ում՝ արտադրական աշխատանքով զբաղվող և բանվոր դասակարգին պատկանող քաղաքացի:

Արևելյան հարց — Արևելյան հարց, Եվրոպական դիվանագիտության մեջ հիմնախնդիրների ամբողջություն էր՝ Օսմանյան կայսրության և նրա հպատակ ժողովուրդների ազատագրման, պատմական ճակատագրի, ինչպես նաև մեծ տերությունների գաղութային քաղաքականության վերաբերյալ։

Բոլշևիկներ —

Եռյակ դաշինք —

Եռյակ միություն —

———————

Երիկ Թուրքեր —

Երկմիասնական տերություն — Տերությունը՝ դա երկուսը ապրող բազմաթիվ ազգերից տիրապետող են։ Նրանց մեջ կնքվում է դաշինքը, 1867 թ․ ձևավորվեց Ավստրո-Հունգարիան։

Թանզիմաթ —

Թորի —

ժողովրդավարություն (դեմոկրատիա)-

Իշխանության տարանջացման սկզբունք —

Լուսավորական շարժում —

Լուսավորալ արքա — ․․․

Խաղաղաության կողմնակիցների միջազգային շարժում —

Խղճի ազատություն —

Կայսերապաշտություն (իմպերալիզմ) —

Կանցլեր —

Կապիտալ —

Կիսագաղութ —

Կողմունիստ — …

2) Ժամանակագրություն
Համաշխարհային Պատմություն՝ 162 — Հայաստանի Հանրապետութիւն (Հայաստանի Հանրապետություն), ստեղծվել է 1918 թվականի մայիսի 28-ին՝ մայիսին տեղի ունեցած Սարդարապատի, Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերից հետո։

17-րդ դարից 17-րդ վերջ
1768,
784,
1776 Հույիսի 4,
1889 Օգոստոսի 26

Առաջադրանք 1

Հայոց պատմություն , Էջ 180-182, կատարել 1-5-րդ առաջադրանքները /գրավոր/

Հայոց պատմություն ,Էջ 184-185, ներկայացնել 10 ամենակարևոր իրադարձությունները և հիմնավորել:

Ամփոփում
1)

1861 թ․ Ռուսաստանում վերացվեց Ճոտատիրությունը։ Դա երկրի զարգացման համար հնարավորություններ բացեց։ Արևելյան Հայաստանում ճարտատիրություն չկար, այստեղ ավելի ուշ իրականացվեց հողային վերափոխունը։ 1870 թ․ մայիսի 14-ի ցարական օրենքն Արևելյան Հայաստանում հողի սեփանակատեր ճանաչեց կալվածատերերին։ Նրանց գյուգացիներն միայն բարձր փրկագնով իրավունք տրվեծ։ Այդ օրենքը չէր վերաբերվում գյուղական բնակչության մոտ 72 տոկոսը կազմեղ պետական գյուղացիական տնտեսություններին։ Միայն 1912 թ․ դեկտեմբերի 20-ի օրենքով բոլոր գյուղացիներին պարտադրվեծ հետ գներ իրենց հողերը՝ որպե մասնավոր սեփականություն։
Կովկասի փոխարքոյության տարածքում կատարվեցին նաև դատական և քաղաքների կառավարման բարեփոխումներ։ Քաղաքում ընտրվում էին ինքնավարության մարմիններ՝ դումաներ։
Վարչական փոփոխությամբ Անդրկովկաստ բաժանվեց հինգ նահանգների։ Ելիզավետպոլի նահանգի մեջ ամփոփոխվեցին Արցախը, Գանձակը, Զանգեզուրը, իսկ Լոռին ու Ջավախքն ընդկրկվեցին Թիֆլիսի նահանգի կազմում։ 1877-1878 թթ․ ռուս-թուրքական պատերազմից հետ Ռուսաստանի տարածքներից ստեղծվեցին Կարսի և Բաթումի մարզերը։
1882 թ․ Կովկասի փոխարքայությունը վերափոխվեց կառավարչապետությանը։

Արևելյան Հայաստանում արդյունաբերության հիմնական ճյուղը պղնձի արտադրությունն էր, որը կենտրոնացած էր Ալավերդիում և Կապանում։ Երկրորդ տեղն էր գրավում սպիրտ-կոնյակի արդարությունը։ Արևելյան Հայաստանը կոնյակի և օղու արտադրությամբ աստիճանբար ճանաչում ձեռք բերեց ամբողջ աշխարհում։ Հատկապես Ն․ Շուստովի գործարանի <<Արարատ>> ապրանքանիշի կոնյակը։
XX դ․ սկզբին Արևելյան Հայստանում բանվորների թվաքանակը կազմում էր 20-22 հազար ամրդ։
Զարգացման ապրեց տնտեսությունը՝ Արևելյան Հայաստանը նախկինի պես մնում էր թույլ զարգացած ագրարային երկրոմաս արդարդունաբերացող Ռուսաստանի կազմում։

Հայության ինքնության պահպահման խնդրով առաջնահերթ զբաղվում էին Հայոց եկեղեցին, ազգային դպրոցները և մշակութային հաստատությունները, որոնց դեմ էլ ցարական արքունիքն ուղեց իր առաջին հարվածները։
1884 թ․ ցարի հրամանով արգելվեց տարականից բարձր հայական դպրոցներ ունենալը։ Դրա գործադրման արդյունքում փակվեց հայկական 300 դպրոց։
Բարձրացավ համաժողովրդական վրդովմունքի ալիք։ Հայության պայքարը տվեց իր արդյունէները․ 1886 թ․ նոր ուսումնական տարվանից վերաբացվեցին հայկական դպրոցները։
Շարունակելով հայ ազգային դպրոցը վերացնելու քաղաքականությունը՝ ցարական իշխանությունները 1896 թ․ նորից փակեցին հայկակն դպրոցները։ Հարված թիրախ դարձան նաև հայկական բարեգործածական և մարդասիրական ընկերությունները։ Սաստկացան հալածանքները հարտարակչական գործի և հատկապես հայ մամուլի նկատմամբ, փակվեցին մի շարք պարբերականներ։
Ազգային ճնշման քաղաքականությունը շարունակվեց նաև XX դ․ սկզբներին։

XIX դ․ երկրորդ կեսին Օսմանայն կայսրությունն անկասելի անկում էր ապրում։ Նրանցից շատերը հաղթանակով ավարտեցին ազգային-ազատագրական պայքարը և հասան բաղձալի արդյունքների։
Թուրքական կառավարությունը հաճախակի Արևմտյան Հայաստանի վարչական բաժինը փոխում էր։ Դա այն նպատակով էր, որպեսզի նահանգում հայերը ոչ մի մեծամասնություն չկազմեին։ Վարչական պաժանումներում արգելված էր գործածել Հայաստան անունը։
XIX դ․ վերջին Արևմտյան Հայաստանը բաժանված էր վեցը նահանգի՝ Վանի, Էզրումի (կարին), Բիթլիս, Դիարբեքիրի, Խարբերդի և Սեբաստիայի նահանգների։
Օասմանայն հայահալած քաղաքականության հետևանքով հայերի թիվը գնալով պակասում էր, իսկ մահմեդականներինը՝ ավելանում։ Հայերի համար մեծ չարիք դարծան նախ Կովկասից, ապա Բալկաններից հայկական հողերում վերաբնակեցվող մահմեդականները՝ չեքեզները և մուհաջիրները։

Երեք հոսանքները՝ պահպանողականությունը, ազատականությունը, ազգայնականությունը։

գլխավոր տարբերությունը՝
Պահպանողականությունը
Այդ հոսանքի ներկայացուցիչները համոզված էին, որ հայ ժողովուրդի ապագան ազգային արժեքների պահպանության մեջ է։ Նրանք ձգտում էին վերականգնելու հայկական թագավորությունը, պահպանելու Հայոց եկեղեցու դերը, հայ նահապետական ընտանիքի բարոյական նկարագիրը, անաղարտ պահելու հին հայերենը՝ գրաբարը։ Ուստի հաճախ դեմ էին արտահայտվում ամեն մի նորամուծության, եվրոպական արժեքների ընդօրինակմանը՝ դրանք համարելով ազգի համար վնասակարար։
Միարժամանկ պահպանողականները փորձում էին Հայ եկեղեցու և դպրոցի միջոցով կրթել ազգի երիտասարդությունը, պատրաստել գիտնականներ, թարգմանիչներ, գրողներ, հոգևորականներ։

Ազատականությունը
Եվրոպական ազատական գաղափարները, պայքորով սկսեցին հայոթյան հասարակական և մշակույթային կյանքի փոփոխելու, հայ ավանդական դպրոցն ու եկեղեցին բարեփոխելու համար։
Ազատականները ըստ պատշաճի չէին գնահատում Հայ եկեղեցու երկարամյա ազգային-մշակութային դերը, հայոց լեզվի անաղարտության պահպանման գործու գրաբարի բացառիկ նշանակությունը։

Ազգայինականությունը
XIX դ․ երկրորդ կեսին ազատական հոսանքից անջատվեցին ավելի արմատական տրամադրված, հասարակական-քաղաքական նոր ուղություններ։ Միքայել Նալբանդյանը համոզվել էր, որ հայ ազգային արժեքները պետք է համապատասխանեցնել եվրոպական արժեքային համակարգին, ապստամբության ճանապարհով հասնել իրահավասար, արդար հասարակության ստեղծմանը։
Արևմտահայության վիճակի ծանրացումը ստիպեց ազատականներին առաջի հեռթին մտահոգվել ազգի ազատագրության խնդրով։

Ներակյացուցիչները
․․․

Հայ ազգայնականությունը
Հայ ազգայնականներոը ջերմորեն ողջունեցին Ջեյթունի 1862 թ․ ապստամբությունը, հանգանակություններ կազմակերպեցին հերոս զեյնթուցիներին օգնելու համար։ Ապստամբության միջոցով ազատագրության հասնելու գաղափարները նոր մարձրության հասան Րաֆֆու ստեղծագործություններում։
Ազգային գազափարներով տարածվեց հայ իրականության մեջ 1880-ական կեսերին հանգեցրեց ազգային կուսակցության առաջացմանը։

Արևմտահայության վիճակի ծանրացումը ստիպեց ազատականներին առաջին հերթին մտահոգվել ազգի ազատագրության խնդրով։ Շուտով հայ ազատական միտքը, շնորհիվ Մատթեոս Մամուրյանի, Գրիգոր Ածրունու և հատկապես խոշոր տեսաբան ու մեծանուն վիպասան Րաֆֆու, թևակոխեց իր ազգայնականության փուլը։

Ջեյթունի 1862 թ․ ապստամբությունը, հանգանակություններ կազմակերպեցին հերոս զեյթունիցներին օգնելու համար։ Ապստամբության միջոցով ազատագրության հասնելու գաղափարները նոր բաձրության հասան Րաֆֆու ստեղծագործություններում։

Հայոց պատրիարքը պահանջում էր պայմանագրում համապատասխան կետ մտցնել Ռուսաստանի հովանավոչրության տակ Արևմտյան Հայաստանում ինքնավարություն ստեղծելոը կամ ռուսական զորքերի գրաված շրաված շրջանները Ռուսաստանին միացնելու վերաբերյալ։

Սան Ստեֆանոյի պայմանագրով միջազգային դիվանգիտության մեջ առաջին անգամ ձևակերպում ստացավ Հայկական հարցը։

Պայամնագրով նախատեսվում էր, որ ռուսական զորքերը 6 ամիս ժամկետով ՝ մինչև բարևփոխումների իրականցումը, պետք է մնային Հայաստանում։
16-րդ հոդվածում իրական չէր կարող բավարարել արևմտահայության պահանջները։ Այդուհանդերձ, պայմագրով պարունակում էր նաև դրական կետերը․ նախ՝ Արևմտյան Հայաստանի մի զգալի հատվածն անցնում էր ռուսական տիրապետության տակ։ Երկրորդ՝ նոր ժամանակներում միջազգային փաստաթղթի մեջ թութքական տիրապետության տակ գտնվող հայկական հողերն անվանում էին Հայաստան։ Երրորդ՝ Հայկական հարցի միջազգայնացումը ոգևորում էր հայերին և մղում ազատագրական նոր պայքարի։

61-րդ հոդվածը թուրքական կառավորության պարտավորություն էր հայկական մարզերում բարեփոխումներ անցկացնելու, ապահովելու հայերի անվտանգությունը։ Բայց բարեփոխումներով հսկողությամբ դրվում էր ոչ միայն Ռուսաստանի, այլև վեհաժողովի մասնակից բոլոր պետությունների վրա։ Մեծ տերությունների ղեկավարները համոզված էին, որ բարեփոխումով սուլթանի կողմից չեն կատարվելու։ Դա վերջներին հանրավորություն կտար միջամտելու Թուրքիայի ներքին գործերին և նրանից նոր զիջումներ կորզելու։

Ալեքսանդրապոլի խմբակը՝ <<Բարենպատակ ընկերություն>>
Մեծ Ղարաքիլսայի կազմակերպությունը ՝ <<Հայրենիքի սիրո գրասենյակ>>
Այս խմբակները նպատակ էին դրել հասնելու Հայստանի ազատագրությանը, նրա երկու հատվածների միավորմանը։
1870 — ական թթ․ վերջին Վանում ստեղծվեցին նոր խմբակներ՝ <<Սև խաչը>> և <<Ջինակիրը>>։

1880 — ական թթ․ Ավելի կազմակերպությունը և եռանդուն աշխատակիցները ծավալեցին հիմնադրված կազմակերպությունները։
1881 թ․ Կարինում առանձնացավ ստեղծվաց <<Պաշտպան հայրենյաց>> գաղտնի կազմակերպությունը։ Անդամների մեջ մեծ թիվ էին կազմում տեղի նշանաոր Սանասարյան վարժարանի սաները։ Քիչ էին արհեստավորներն և գյուղացիները։ 5 հազար կազմակերպություն նպատակ էին դրել ազատագրելու Հայաստանը։

1860 թվականի հունիսին Օսմանյան կայրության հրամանատար Խուրշիդ փաշան 12 հազարանոց բանակով հասավ Ջահան գետի մոտ։ Նա պահանջ ներկայացրեց Զեյթունի բնակչությանը վճարել հարկերը և հրաժարվել ինքնավարությունից։ Զեյթունի բնակչությունը հրաժարվեց և հարձակում գործեց փաշայի զորքի վրա՝ պարտության մատնելով։ Օսմանյան զորքը հեռացավ Մարաշ։

1880-ական թթ․ վերջին փոքր Հայքում՝ Սեբաստիայի նահանգում, առաջացավ զինված ջոկատներ՝ չելլոներ անունով։ Չելլոներում ընդկրկված հայ ֆիդիաները ներկայանում էին որպես քրդեր, որպեսի չարաչացնեն թուրքական իշանությունների վրեժխնդությունը հայության նկատմամբ։

Անդրանիկ Օզանյանը հադուկային շարժման պայծառ դեմքերից էր։ Ծնվել է 1865 թ․ Շապին Կարահիսար քաղաքում։ Սկզբում կռվեց տարբեր խմբերում, ապա միացրեց Աղբյուր Սերոբին։ 1901 թ․ Գևորգի հետ նա ղեկավարեց Ս․ Առաքելոց վանքի կռիվը, Սասունի 1904 թ․ ապստամբությունը։ Անդրանիկը ժողովրդական հերոսի համբավ է ձեռք բերել Բալկանյան և Առաջին համաշխարհային պատերազմների ժամանակ։ Հայտնի է հայդուկային կռիվների վերաբերյալ նրա հեղինակած <<Մարտակն հրահանգներ>> կանոնագիրքը։

Սուլթանը սիրաշահելով ապտամբության քրդեհի և նրանց ուղղելով հայերի դեմ՝ առաջարկեց հայ-քրդական հակամարտություն։

Հայերի առաջին զանգվածային կոտորածները սկսվեցին 1890-ական թթ․ սկիզբին նախ Կարինում, ապա Կ․ Պոլիսում։ Օսմանյան մայրաքաղաքի Գում Գափու թաղամասում ոստիկանությունը կրակ բացեց խաղաղ հայ ցուցարների վրա։ Եղամի զոհերը ու ձերբակալությունները։ Շուտով տեղական բնույթ ունեցավ ջարդերը տարածվեցին ամբողջ կասրությունում։

1890 — ական թթ․ Բիթլիսի նահանգի լեռնային Սասուն գավառը՝ նրանց 35 հազար հայ բնակչությամբ, դարձել էր հայդուկային շարժման կենտրոններից մեկը։ Սասունցիները պահպանում էին իրենց կիսանկախ վիճակը և նույնիսկ հրաժարվում էին հարկեր վճարել։ 1894 թ․ օսմանյան զորքը, որը բաղկացած էր նաև համիդե ջոկատներից, շարժվեց Սասունի վրա։
Թուրքիայի զորքերը հանդիպեցին սասունցի ուժեղ հակահարվածները։ Ինքնապաշտպանությունը ղեկավարում էր Մեծն Մարուդն, իսկ կռիվները գլխավորում էին Գևորգ Ձավուշը և Հրայը։ Թուրքերը համաձայնեցին գնալ բանակցությունների։ Սակայն նենգաբար սպանելով բանկցությունները ներկայացրած հայերին և վերսկսելով հարձակումները։ Միայն օգոստոսի վերջին թշնամուն հաջողվեց նեխուժել Սասուն։
1895 թ․ թուրքերը դեմ էին մարտեր սկսելով Զեյթունում։ Ծերազարդությումբ Ղազար Շովրովյանը և հնչակյան գործիչ Գարուն Աղասու գլխավորությամբ զեյթունցինները զինաթափեցին թուրքական կայազոտը, գրավեցին պահակատունը և մեծ քանակությամբ զինամթերքը։ Շուտով Զեյթունի վրա շարժվեց թոըրքական երկու բանակ։ Մինչև դեկտեմբերի 13-ը տևած մարտերում կրելով ծանր կորուստներ՝ թուրքերը նահանջեցին։
1896 թ․ Թուրքերը գնացին մեծ զիճումների․ պարտավորվեցին զորքերը հետ քաշելով Զեյթունցիներին, բռնություններով չգործադրելով նրանց գույքը ապահելով։ Զեյթունի կառավարիչը պետք է լիներ Եվրոպացի, իսկ տեղական պաշտպանությունները ՝ հայերը։ Այս ամենի դիմաց հնչակյան գործիչները

Սկսեց խմբակների և միությունների միավորման գործընթաց, որն էլ հանգեցրեց ազգային-քաղաքական կուսակցությունների առաջացմանը։ Կուսակցությունների ձևավորմանը մեծապես նպաստեց նաև Հայկական հարցի միջազգայնացումը, ինչպես նաև Արևմտյան Եվրոպայում և Ռուսաստանում հեղափոխական, ժողովրդավարական ու ազգայնական շարժումների ծավալումը։

Նա դաշնակցականների հետ ինքնապաշտպանողական լուրջ աշխատանք կատարեց 1905-1906 թթ․ հայ-թաթարական կռիվներում, ծանրակշիռի դեր ունեցավ 1914-1916 թթ․ կամավորական շարժման կազմակերպմանը։

․․․․

Պատմություն

Առաջադրանք 2

 Հայկական գաղթավայրերը նոր շրջանում:

1.Ներկայացնել հիմնական գաղթավայրերը:
Իրան, Հնդկաստանը, Ռուսաստանը, Արևմուտքի զարգացած երկրները, Սիրան, Լիբանանը և Եգիպտոսը։

2.Հիմնավորել գաղթավայրերի դերը հայապահպանության գործում:
Նրանք պետք է լուծեին նրանց ինքնուրույն ազգային կյանքի կազմակերպման հիմնախնդիրը։ Գաղթավայրերում ծնված սերունդներն ՝ հայեցի դաստիրակության տալու, ազգային ինքնությունը պահպանելու և Հայաստանից հեռու գոյատևելու համար անհրաժեշտ էր ունենալ ազգային եկեղեցի, դպրոց, համայնքի գործերը տնօրինող ազգային մարմիններ և գործիչներ։
Գաղթավայրերի Հայերը, ելնելով տվյալ երկրի հասարակական զարգացման պայմաններով և պետության վարած քաղաքականությաներով, ձգտում էին ստանալ ազգային կյանքի կազմակերպման համար որոշակի իրավունքներ։
Գրեթե բոլոր գաղթավայրերում հիմնվեցին Հայկական եկեղեցիներ և դպրոցներ։ Նրա բնականոն գործունեության համար անհրաժեշտ էր զարգանալ սեփական հայրենիքում և հայրենի պետության օգնության ներքո։

Հասարակագիտություն

Առաջնորդություն

• Բերեք հասարակական առաջնորդի օրինակ ձեր կյանքից
  2018թ.-ին Նիկոլ Փաշինյանը առաջնորդեց մարդկանց, որոնք հոգնել էին անարդարությունից ու կաշառակերությունից։ Նա և իր թիմը կազմակերպեցին խաղաղ բողոքի ակցիաներ, ոգեշնչեցին մարդկանց և եղավ հեղափոխություն։
  Տիար Բլեյանի առաջնորդությամբ ստեղծվեց Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրը, որը շատ տարբերվում է մյուս դպրոցներից։ Նա նվիրված է իր գործին՝ կրթել ազատ ու ստեղծագործ երեխաների։

• ներկայացրեք այն հատկանիշները, որոնց համաձայն՝ նրան ընկալում են որպես առաջնորդ։
  — նախաձեռնողական
  — ազնիվ
  — լավ հաղորդակցվող
  — վստահ
  — նվիրված
  — համարձակ
  — ստեղծագործ
  — ոգեշնչող
  — ունակ ա ընդունելու իր սխալը
  — լսում է ուրիշների կարծիքը
  — ոչ թե հրամայում է, այլ ուղղություն է ցույց տալիս
  — հարգում է ուրիշներին և պահանջում հարգանք
  — ոչ թե ասում է ես այլ՝ մենք

Հասարակագիտություն 8 դաս․, էջ՝ 113

Պատմություն

Համեմատել համաշխարհային և հայկական մշակույթը 19-որդ դարի երկրորդ կես 20-որդ դարի սկզբին
ա) Կրթությունը
Եվրոպական քաղաքական նվաչումները, դրանց մի մասի յուրացումն և համադրումը ազգային արժեհամակարգի հետ։
Այս ժամանակաշրջանը կյանքում նախաձեռնեց Եվրոպական բաձրագույն կրթության ստանալու հայ երիտասարդությանը։

Հայաստանում
Հայաստանում կրթությունը առանձնահատուկ հարգանք է վայլում հայկական մշակույթում։ Սոցիալական ծառայություններից ամենաարագ զարգացավ կրթությունը, 1991 թվականին Հայաստանի անկախացումից հետո, միաժամանակ հետապնդելով Եվրոպական բարձրագույն կրթական տարածքի նպատակները։ Կրթության և գիտության նախարարությունը վերահսկում է կրթությունը երկրում։
Մարդու իրավունքների չափման նախաձեռնությունը է գտնում: ՄԻՀԻ-ն խախտում է կրթության իրավունքը՝ դիտարկելով ինչպես տարրական, այնպես էլ միջնակարգ կրթության իրավունքները:

բ) Գիտությունը
Եվրոպայում

Հայաստանում
Այս ժամանակաշրջանում գրեթե բոլոր հայ գիտնականները, ազգային պետության բացականչության պատճառով, ապրում և աշխատում էին հայրենիքի սահմաներից դուրս՝ Արևմտյան Եվրոպայում, Ռուսաստանում, ԱՄՆ-ում և այլ վայրերում։
XIX դ․ կեսից ստեղծեցին դպրոցական դասերը։
XIX դ․ վերջին և XX դ․ սկզբին ընդհանուր լեզվաբանության ականավոր ներկայացուցիչները տվին հայրենի տեղը հեդ Եվրապական լեզվաընտանիքում։ Հայ միջնադարյան երկերի պատմիչները հետազոտության առումով նշանակեցին Մոսկվայի-Լազարյան ճեմարանի պրոֆեսոր Մկրտիչ Էմինի դերը։
XIX դ․ վերջ և XX դ․ սկզբներին առաջընթաց ունեցավ հայագիտության առանցքային ճուղերից մեկը հայ պատմագիրությունը։
Հայոց գիտնականների այս փուլում սերդի շատ ներակայացուցիչներ իրենց բեղուն գործունեությունը շարունակեցին նաև հայոց պատմության շրջանում։

գ) Գրականությունը
Եվրոպայում

Հայաստանում

դ) կերպարվեստը և շինարարությունը
ե) երաժշտություն

Հայոց պատմություն 153-168

Հասարակագիտություն

Ինչ է իշխանությունը

Մասնակիցներ՝

• Միջին դպրոցի 8-րդ դասարանի սովորողներ

Նպատակը՝

• Որոնք են իշխանության դրական և բացասական կողմերը։ Իշխանությունը առավելություն է , արտոնություն ․ թե․․․
  
  Իշխանության դրական կողմը՝ դու ես որոշում։
  
  Իշխանության բացասական կողմը՝ եթե չստացվի բոլորը քեզ կմեղադրեն։

• Ինչ միջոցներով է իշխանությունն ազդում մարդկանց վարքագծի վրա։
  Իշխանությունը սահմանում է կանոններ հանրության համար և ցանկալի է, որ հաշվի առնի հանրության կարծիքը այդ կանոնների մասին։ Օրինազանցներին պարտադրում է դրանք ուժային մեթոդներով։

• Ինչպես, ինչ միջոցներով է պետությունը կարգուկանոն հաստատում և պաշտպանում։
  Իշխանությունը սահմանում է կանոններ հանրության համար և ցանկալի է, որ հաշվի առնի հանրության կարծիքը այդ կանոնների մասին։ Օրինազանցներին պարտադրում է դրանք ուժային մեթոդներով։

Պատմություն

Բիզեն գրել է մոտ 20 օպերա (մի քանիսն անավարտ են)՝ «Դոն Պրոկոպիո», «Իվան Ահեղ» և այլն, 3 օպերետ: «Դոկտոր Միրաքլ» օպերետը 1857թ. կոմպոզիտոր Ժակ Օֆենբախի կազմակերպած մրցույթում արժանացել է մրցանակի: Առաջին իսկ օպերաներում («Մարգարիտ որոնողները», «Պերտի գեղեցկուհին») կոմպոզիտորը զարգացրել է ֆրանսիական քնարական օպերայի ավանդույթները, հասել կյանքի ճշմարտացի վերարտադրմանը:

Ռեալիստական միտումներն ավելի ցայտուն են արտահայտվել նրա՝ մեկ գործողությամբ «Ջամիլե» օպերայում և Ալֆոնս Դոդեի «Առլեզիանուհին» դրամայի համար գրած երաժշտության մեջ: Բիզեն գրել է նաև սիմֆոնիա (Դո-մաժոր, «Հռոմ»), «Վասկո դա Գամա» սիմֆոնիա-կանտատը, «Փոքր նվագախմբային սյուիտը», «Հայրենիք» դրամատիկական նախերգանքը, դաշնամուրային պիեսներ, կանտատներ, երգեր:

Դեռևս 1880թ. Պյոտր Չայկովսկին կանխատեսել է, որ Բիզեի «Կարմենը» կդառնա աշխարհում ամենաճանաչված ու ամենասիրված օպերան: «Կարմեն» օպերան Հայաստանում առաջին անգամ բեմադրվել է 1924թ. Լենինականի օպերա-օպերետային, 1934թ.՝ Երևանի օպերայի և բալետի թատրոններում:

Բիզեի «Կարմեն» օպերան (ըստ Պրոսպեր Մերիմեի համանուն նովելի) XIX դարի ռեալիստական օպերային արվեստի գլուխգործոցներից է: Նրա երաժշտությունը հագեցած է զորեղ դրամատիզմով, արտահայտիչ մեղեդայնությամբ, հստակ գործիքավորումով: «Կարմենն» առաջին անգամ բեմադրվել է 1875թ. Փարիզի «Օպերա Կոմիկ», 1870-ական թվականների վերջին՝ աշխարհի բոլոր լավագույն օպերային թատրոններում:

https://www.dasaran.net/apps/wiki/view/id/4692

«Կարմեն», բալետ՝ ըստ Պրոսպեր Մերիմեի համանուն նովելի, որն առաջին անգամ բեմադրվել է 1845 թվականին, «Կարմեն և Տորեադոր» անվամբ, բալետմաստեր Մարիուս Պետիպայի կողմից, Մադրիդի «Տեատրո դել սիրկո» թատրոնում։ Սակայն 1875 թվականին Ժորժ Բիզեի ստեղծած երաժշտությունից այլևս հնարավոր չի եղել հրաժարվել, և Կարմեն օպերայի հետագա բոլոր ներկայացումների համար օգտագործում էին նրա երաժշտությունը։

https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6_(%D5%A2%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%BF)

Կարմենը եղել է, ֆրանսիացի երգահան Ժորժ Բիզեի չորրորդ գործողության օպերան։ Օպերան առաջին անգամ բեմադրվել է 1875 թվականի մարտի 3-ին Փարիզի «Opéra-Comique» թատրոնում։ Սկզբնապես առաջացրել է երաժշտական քննադատների սուր քննադատությունը։ 1875 թվականի հոկտեմբերին բեմադրվել է Վիեննայում, ինչից և սկսվել է օպերայի համաշխարհային հռչակը։

https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A5%D5%B6_(%D6%85%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1)

Պատմություն

Առաջադրանք 1

Առաջադրանք 1

Իրադրությունը պատերազմի վերսկսման պայմաններում

1. Պատմել հայկական կորպուսի , արևմտահայ դիվիզիայի մասին:
   1917 թ․ Նոյեմբերի 16-ի հրամանով կովկասյան ճակատում ստեղծվեց հայկական կորպուսը։ Հրամանատար հաստատվեց գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանը, իսկ կոմիսար՝ Դրոն։ Կորպուսը բաղկացած էր երկու դիվիզիայից, յուրաքանչյուրում կար 4 գունդ։
   Արևմտահյերից ձևաորվեց հայկական մյուս խոշոր զորամիավորը՝ դիվիզիան, որի հրամանատար նշանակեց Ադրանիկ Օզանյանը։ Նրան շնորհվեց գեներալ-մայորի աստիճան։ Հայկական այս դիվիզիան շուտով վերածվեց ավելի մեծ զորամիավորման և կոչվեց Հատուկ հավաքական ջոկատ։

1.  Նկարագրել Արամ Մանուկյանին որպես քաղաքական գործիչ:
   Հայոց ազգային խորհուրդը 1917 թ․ դեկտեմբերի վերջերին Թիֆլիսից Երևան գործուղեց Արամ Մանուկյանին՝ օժտելով նրան արտակարգ լիազորություններով։ Արամի առաջնահերթ խնդիրն էր կարգուկանոն հաստատել նահանգում և աջակցել ազգային զորամասերի կազմավորմանը։

1. Վերլուծել Անդրկովկասում  իշխանության համար մղվող պայքարը:
   Հետեմբերյան հեղափոխությունից հետո Այսրկովկասում իշանության համար սուր պայքար էր ծավալվել տեղի հիմնական քաղաքական ուժերի միջև։ Վրացի մենշևիկները նպատակադրվել էին երկրամասում հաստատել վրացական գերիշխանություն։ Նրանց և թաթար-մուսավաթականների շահերը շատ հարցերում համընկնում էին․ արդյունքում ձևավորվեց վրաց-թաթարական դաշինքը։ Այս երկու ուժերը նպատակ էին դրել թույլ չտալու հայերին հայկական ընդարձակ հողերի վրա ստեղծել անկախ Հայաստան։

1. Պատմել Անդրկովկասի Ժողովրդավարական Դաշնային Հանրապետության ստեղծման ընթացքի մասին:
   1918թ․ Ապրիլի 9-ի ստեղծվեց Անդրկովկասի Ժողովրդական Դաշնային Հանրապետությունը (ԱԺԴՀ)։ Հաստատվեց նոր կառավարություն՝ վրացի մենշևիկ Ա․ Չխենկելու գլխավորությամբ։

Աղբյուրները ՝Հայոց պատմություն, համացանց

Առաջադրանք 2

Մայիսյան փառահեղ հերոսամարտը

1. Փաստերով հիմնավորել՝ երիտթուրքերը շարունակում են պանթուրքական ծրագիրը:
2. Հիմնավորել Առաջին Աշխարհամարտի Կովկասյան ճակատում պատերազմն ընդունել էր թուրք-հայկական բնույթ:
3. Պատմել Ալեքսանդրապոլի գրավվման, Ջավախքի, Շիրակի դիմադրության նշանակման մասին:
4. Ներկայացնել Սարդարապատի ուղղությամբ ուժերի դասավորության , ռազմական գործողությունների ընթացքի մասին:՛
5. Նկարագրել Բաշ-Ապարանի և Ղարաքիլիսայի հերոսամարտերի ընթացքի, արդյունքների մասին:
6. Փաստերով հիմնավորել մայիսյան հերոսամարտերի պատմական նշանակությունը:

Աղբյուրները՝ Հայոց պատմություն , համացանց

Լրացուցիչ «Սարդարապատի հուշահամալիրի կարևորությունը 21-րդ դարի պատանիների տեսանկյունից»

Ծանոթացեք «Հերոսապատում», նախագծին, մարտ ամսվա հետազոտական աշխատանքը այս նախագծի շրջանակներում կարող է լինել:

Հասարակագիտություն

Պատասխանատվություն և հանդուրժողականություն

Մասնակիցներ՝

• Միջին դպրոցի 8-րդ դասարանի սովորողներ

Նպատակը՝

• Ինչ նկատի ունեք երբ մեկի մասին ասում եք պատասխանատու մարդ է։
  Նկատի ունենք երբ, մարդը պարտաճանաչ է, պատշաճ կատարում է իր պարտավորությունները։

• Թվարկեք թե ինչ պատասխանատվություն ունեք դուք և ձեր ուսուցիչները։
  Մեր ուսուցիչների պատասխանատվությունն է՝ գիտելիք փոխանցելը, դժվարություններով անցնելում օգնելը և ոգևորելը։
  Իմ պատասխանատվությունն է՝ դասին միշտ պատրաստ լինել, կատարել տնային աշխատանքնները և շատ հարցեր տալը։

• Ձեր կյանքում լինու՞մ են իրավիճակներ, երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին ներքուստ չեք հանդուրժում, բայց արտաքուստ հանդուրժում եք:
  Շատ հաճախ քույրիկս ինձ զայրացնում է և ես թեև ներքուստ չեմ հանդուրժում, բայց արտաքուստ հանդուրժում եմ։

• Ինչ կլինի, եթե հասարակության մեջ չլինի հանդուրժողականության մթնոլորտ:
  Եթե հասարակության մեջ չլինի հանդուրժողականության մթնոլորտ, մարդիկ կռիվ-պատերազմ կանեն, հասարակության ներսում շատ ատելություն կլինի և կյանքը շատ անհետաքրքիր կլինի։

• Ինչու՞ է հանդուրժողականությունը կարևոր ժողովրդավարական հասարակությունում:
  Միասին որոշումներ կայացնելու համար մեզ պետք է հանդուրժողական լինել ժողովրդավարական հասարակություն

Արդյունքը սովորողների բլոգում:

Հասարակագիտություն 8 դասարան, էջ 90